примитивен (прид.)
Ја гледаше како се просребрува, иссвирувајќи пргаво низ дебелиот трупец, ја гледаше како тоне во неговата длабочина, сѐ додека не можеше да ја префрли преку себе првата вита штица, што ја извади; можеше притоа многу лесно, со сите примитивни лостови, од кои беше самоделски направен целиот тезгав пред него, уште во првиот следен миг да ги упати замавнувањата на таа подивена челична стихија во она место од трупецот, каде што му беше потребно нему, а пилата го послуша и писна.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тоа беше колку примитивен толку и ритуален лов на врапци.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Башка повеќе жежи затоа што „културата“ (во чие опкружување се обидува да дише на шкрги и да биде одвај видливо, ко Челичната Шепа, ова ситно, наказно телце по име Маргина/ Темплум, некакво си хибридче од пар култури, и затоа опасно) речиси дека е на ниво на племенска култура, без критериуми, релации, фидбек, самопрогласена, самобендисана, без најобична рецепција (а камоли „критична“!), култура во која бавењето со книги или е работа на примитивни социјалистички профитери- гребатори или најцрн идеализам кој за кратко време ишмукува толку што човек се претвора во школка, во ехо на згазен молител.
„МАРГИНА бр. 4-5“
(1994)
Како што во Америка опстојува примитивната сцена на „фронтиер“-от на слободата, на енергијата и на оперативноста, овде се овековечила спротивната примитивна сцена на жртвувањето, на апсолутниот очај поради освојувањето, очај кој преминал во вените на целиот народ, од вените на Индијанците до оние мелезите и на крај на целото население, вклучувајќи ја и белата раса, очај кој како да признава дека овој континент е безнадежен и осуден на скандалот на екстерминацијата.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Откако го оцртува стариот облик на египетскиот јазик, којшто најверојатно се развил далеку пред првите хиероглифски инскрипции, Абел продолжува (стр.4) „Значи, во египетскиот јазик, таа единствена реликвија на примитивниот свет, постои одреден број зборови со две значења, при што едното укажува на нешто токму спротивно на другото.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Ми се чини дека визуелниот јазик на Маус е многу затворен - во споредба со другите ваши дела, во смисла дека стремите кон изглед што е штедлив, концизен, дури примитивен.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
За примитивниот човек, природата била исполнета со сили на кои тој, поради непознавање на причинско-последичните односи во светот кои го окружувале им придавал мистично значење.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Нашиот свет во дваесеттиот век е преплетен со технологија, што е сѐ уште неверојатно примитивна.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Кај Михаил Ларионив постоеше наклонетост кон детската уметност, но само како еден дел од неговиот поширок интерес за природни, примитивни, често вродени извори на инспирација, видливи кај руската фолклорна уметност, сликарите аматери или таканаречени „лубок” цртежи (популарен вид на анонимни, најчесто посветени на нешто, насликани блокови од дрво).
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Веќе споменавме што се случува: 1. Ориентацијата на сопственото јас е примитивно орална; обземено со недоумица како да ја одржи својата животност, додека при тоа е престрашено да се впушти во што и да е. Тоа е очајно и прежеднето.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Нашиот став, што електронската технологија го присили во ова ново опкружување, мораме со радост да признаеме дека е примитивен.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Телесната работа ќе се смета за примитивна форма на ропство.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Идејата дека која било група може да посака да ја приграби доминацијата, контролата, власта, надмоќта над другите, е примитивна перверзија - дегутантна и застарена колку и ропството или канибализмот.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Во сите овие статични, примитивни општества, мислењето е привилегија на оние што го контролираат оружјето.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Со истражувања откриен е голем број примитивни слики и знаци што личат на писмо, но им недостасува систематизацијата што секое писмо мора да ја има.
„МАРГИНА бр. 36“
(1997)
А волшебно е да се патува низ неа како низ едно примитивно општество на утрешнината, сложено, измешано во неизмерен промискуитет, општество на свирепи ритуали, но полни со убавина во својата површна разноликост, општество на една тотална метасоцијалност со непредвидливи последици чијашто пак неизбежност нѐ опчинува, но општество без минато низ кое би се одразило, и коешто оттаму суштински е примитивно...
„МАРГИНА бр. 10“
(1997)
Неговата примитивност прерасна во хиперболичност и нечовечност на еден свет кој ни измолкнува и кој во многу нешта го надминува сопственото морално, општествено или еколошко толкување. okno.mk | Margina #10 [1995] 61
„МАРГИНА бр. 10“
(1997)
Од една страна Крлежа настапува од позиции на либерален, граѓански интелектуалец кој “просто според мерката на добриот граѓански вкус” ѝ се спротивставува на една заостаната, во светогледот крута и според тогашните европски културни стандарди сосема примитивна концепција за книжевноста и културата воопшто.
„МАРГИНА бр. 35“
(1997)
Додека уметниците концептуалисти од седумдесеттите прашањето за улогата на телото радикално го доведуваа во прашање со постапки како што се ползење по скршено стакло долж главната авенија на Вашингтон - станува збор за хепенингот на речиси голиот Крис Бардон, или пак неговото прострелување на раката со огнено оружје во една галерија, модерните примитивци најнапред практикуваат обредни техники од ритуалите на тн. примитивни, со политика и религија неидеологизирани општества и култури.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Како оној гротескен идеал на примитивната народна педагогија - „држи се до златната средина“ - кој не само што ја осигуруваше репродукцијата на социјалниот конформизам туку секогаш одново го откриваше и количеството страв што го следеше секој акт на социјализација на поединецот, да станал општоважечко регулативно начело за сите протагонисти на општествената стварност.
„МАРГИНА бр. 35“
(1997)
