спротивност (ж.)
Требаше Хегел да ја „одухотвори“ материјата, нејзиното движење да го прикаже како движење на логичките категории, па да се дојде до поимот раѓање и настанување на стварите една од друга, и секое движење да се сфати како самодвижење, настанување, живот, како слевање на спротивностите.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Во новонастанатите општествени спротивности Хегел не ги забележува нужните услови за понатамошниот дијалектички развој на општеството, туку противречувајќи си наполно на своето учење за сеопштото движење и незадржливиот развој, најдобриот општествен поредок го наоѓа во статичната пруска монархија, во која, според него, нема спротивности, па спрема тоа ни услови за развој во понатамошен, повисок општествен облик.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Цела спротивност се еден на друг: Борис е како крап во лицето: широки вилици покриени со сиви влакна: тоа времето на доцното детство отишло в неврат.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
САНЕ - Простодушен, срдечен, загрижен за својата служба, па поради тоа и вљубен во својот претпоставен; далеку повозрасен од Саздо; малечок и неугледен, спротивност на Саздо.
„Го сакате ли Дебиси“
од Лазо Наумовски
(1973)
Но подоцна сакал да наслика и ѓавол како сушта спротивност на ангелот. И пак почнал да бара модел за ѓавол.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Приредувачите на студиското издание на Фројдовите дела на ова место укажуваат на Квинтилијан, римски реторичар кој во своето дело De institutione oratoria (1,6) прашува: „Смееме ли да се согласиме со тоа дека некои зборови настанале од своите спротивности, како што е на пример, “lucus” , шума, бидејќи таа е затемнета со сенки, слабо осветлена (luceat)?“
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Создавајќи го овој псевдоним пред повеќе од педесет години, Деснос го призна Duchamp како мајстор на еден тип на концептуална уметност, каде што зборот „концептуален“ е употребен во оригиналната дишановска смисла, т.е. како спротивност на ретиналното. 90 Во светлината на алхемиската традиција, уште попоучна е анализата на хомонимот на зборот Сол - scel (жиг).
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Би било преопширно да се навлегува во значењето на алхемијата, во бесконечниот процес кој, претворајќи го (симболично) неблагородниот материјал во злато, ја постигнува светлината и соединувањето со помош на темнината и расчленувањето - тој процес асоцира на урамнотежување на нескладноста внатре во идеалот на длабокото соединување на спротивностите (митскиот мотив на андрогинот), но, исто така го предвидува цикличното и дијалектичкото повторно добивање на контрастот, во една непрекината трансформација, чијашто точка на исчезнување, перманентно оддалечувајќи се, е Утопија (златото, каменот на мудроста).
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
А крвчето понекогаш ме потсеќа на својата спротивност - на металната идентификациска плочка околу војничките вратови која по смртта на војниците им ја ставаат во уста. На непријателските војници, се разбира.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Имено, двата пристапа кон сликарството се упатени кон најдлабоките слоеви на човечката душа и одејќи сѐ повеќе од онаа страна на рационалноста покажуваат дека остварената ирационалност и парадокс можат да имаат зачетоци во други, не помалку длабоки типови на значења кои можат да ги ускладат и смират очигледните спротивности како што се животот и смртта; реалното и имагинарното; минатото и иднината.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
„Но, човекот не можел да ги избори своите најстари и наједноставни поими поинаку туку со соочување на спротивноста со нејзината спротивност, и дури така постепено научил да ги раздвојува двете страни на антитезата и секоја да ја мисли не мерејќи ја свесно во однос на другата.”
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Право зборувајќи, љубовта и насилството се поларни спротивности.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
За таа спротивност беа свесни уште во времето на Платон.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Демократија без граници По мое мислење, таа спротивност може да се разреши или со пораз на демократијата поради победата на пазарната економија, или со спротивниот развиток, или така што ќе измислиме „демократија без граници“, демократија во која границите веќе не се единствениот критериум за тоа чии сме граѓани според тоа во кој регион живееме; друга можност е човекот своите права на граѓанин (и државјанин е да може да ги користи во разни региони; трето, да има право да припаѓа на поголем број региони.
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Но, природно, кога еднаш ќе го разбереме тој двоен императив (толку оптоварен со спротивности), кога еднаш ќе се придвижи неумоливата критика на политиките, на сите политики коишто, во далечното или непосредно минато, ги создале претпоставките за војна (одлуката која можела да се донесе нужно била само страотно стратешко обложување чијшто влог - еднаш кога трагедијата се ублажила, со тоа дека никогаш ништо нема да ги надокнади мртвите кои ѝ беа цена - е можноста да се сочува помнењето, извлекување поуки и подобро разбирање на тој двоен императив).
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
Оттука не ни е веќе тешко да заклучиме дека во овие филмови вистинскиот трагичен јунак е остарениот, галантен, но „виновен”, „негативен” татковски лик - мора до крај да бидеме заслепени со холивудската идеологија (што Хичкок тука успешно ја минира), ако не забележиме дека и Дописникот и Озлогласената се изградени на контрастот меѓу „негативниот јунак”, кој е во суштина единствената човечки привлечна личност, и „позитивниот јунак”, кој е сосема банален лик - а во тој контраст секако не ни е тешко да ги препознаеме спротивностите меѓу поединецот на „автономната” етика и „хетерономниот”, „кон другите насочен” поединец.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Моите родители беа чиста спротивност на горенаведените примери.
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
Таа епоха ги сакаше спротивностите.
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
За од старото Отоманско царство, коешто се гордееше со тоа дека се состои од 72 „зрна просо” (народи, нации во пред- националистичката смисла на тој поим) да се искова нов граѓански идентитет, Ататурк својата нација мораше да ја доведе во спротивност со персиското и арапското наследство коешто доминираше со културниот живот на Отоманското царство.
„МАРГИНА бр. 36“
(1997)
Тој е чиста спротивност на глупавите хедонистички утопии што ги замислуваа старите реформатори.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
