кристален (прид.)
Ко лице и песната бестрасна беше, но река в кристално корито, чинам, што тече низ песок, гонејќи ја полека-лека жедта на тие што минат.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
И шумоли поточе, брзо ко змија, течејќи, кристални води леејќи.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Иако гледа во неа, не може да види ништо и не знае дека чашите се волшебни кристални кугли само ноќе кога во нив, како од скинати парчиња, составува априлски жолти цветови, осамени планински колиби, две Марии. Сѐ што и да посакаше.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Но јас сум жив, ќе ја уверува, нашите приказни се во кристалната ваза.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Бев бесен и мислев, за да не кажам некоја увреда, дека ќе загризам во стаклото на кристалната чаша.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Треба да признаам: мислев на цвеќето во кристалната ваза, на нејзините солзи по мртвата птица.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Јачеше. Од зад кристалната испреплетеност на замрзнатите прозорци доаѓаа неодредени шумови, се судруваа и се разбиваа еден од друг.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Наоколу поредени маси. Многу маси... Море од шишиња со разни пијалаци; кристални посуди со јужно овошје, торти, чоколади...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Целата земја, целата бела кристална палата на Долината, сите пречисти голини на далечните сртови, исто онака, како и најситните прачки во околните дрвја, празнуваа: беше роден Денот.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Надвор, како некој провиден, кристален бедем, сѐ уште стоеше белата ноќ.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
И по законот на ноќта во Белата Долина, која некој ја нарекол бела сигурно во една ваква ноќ, од некаде од далечината почнаа и сега да поникнуваат дивите писоци, целите во некакви кристални одзвуци и на некој начин сосема свои, сосема домашни, тука, во овој бел заблескотен свет.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Погледнете, деца, како тихо снежи, како сѐ се кити со кристални мрежи.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Овде посебно одушевуваат фреските на куполата, од чија врвна точка се спушта најголемиот полилеј, долг 36 метри, сиот само од кристално стакло, со 750 свеќници.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Опојните, кристални звуци што, преку ширум отворените прозорци на колипката, се протегаа кон ниско наведнатите гранки на костените, преплетувајќи се со отсјајот на носталгичното септемвриско сонце.
„Пловидба кон југ“
од Александар Прокопиев
(1987)
Се разлеваат кристалните гласови од жените, небаре камбани на студен Велигден, а јас се мислам како да се престрашам.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Јачеше. Од зад неа кристалната испреплетеност на замрзнатите прозорци доаѓаа неодредени шумови, се судруваа и се разбиваа еден од друг.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Присутните во свечени тоалети, огромните кристални лустери, спојот на раскошот и носталгијата ѝ заличува на телевизиските преноси на Новогодишниот концерт во Виена.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Се држевме за малите прсти додека се опивавме од виното од кристалните чаши, последниот за заеднички подарок на нејзините разведени родители, додека ги разурнуваме, анализиравме и повторно, со итра победничка насмевка, ги градевме нашите вродени и здобиени емотивни комплекси додека гледавме како ѕвездата на новиот филм ја шмукува мекоста на остригата, додека ги одморавме телата, а во очите, низ единствениот прозорец на студиото, неосетно ни заспиваше жолтата градска есен.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Кристални чаши. Од приборот што на времето јас го имав купено од Карлови Вари.
„Балканска книга на умрените“
од Мето Јовановски
(1992)
Во мигови на кристална самотија во срцето на балканската ноќ, кога лесно слегуваше дури до потсвеста, си помислуваше дека состојбата во која се најде неговото семејство е можеби реванш на судбината.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
