материја (ж.)
Требаше Хегел да ја „одухотвори“ материјата, нејзиното движење да го прикаже како движење на логичките категории, па да се дојде до поимот раѓање и настанување на стварите една од друга, и секое движење да се сфати како самодвижење, настанување, живот, како слевање на спротивностите.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Но да се пренесе вселената, објективниот свет, една реалност што постои надвор од човекот да се пренесе во него самиот единствено со мистиката на самоспознатиот дух, а оваа реалност да биде сметана и понатаму како прост привид, како обично олицетворение на логичките категории и „идеи на апсолутниот дух“, значеше и да биде „укинат“ апсолутниот дух, да се пренесе во друга состојба, да се објасни „духот“ со појавата на материјата, а законите на дијалектиката — со законите на развитокот, настанувањето и условите за неговото познавање од страна на човекот.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Ред и логика меѓу нив и не можеше да има, зашто материјата и духот, квантитетот и квалитетот, суштината и формата, по тоа сфаќање, се апсолутно раздвоени, идентични сами себеси или се само ствари, или само појави.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Но црнецот е мирен, црнецот не е жив, црнецот е од пластична материја.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Тој не е од пластична материја, тој е жив и полн со живот.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
7. Божице строга, Ти што ми претскажа вечна скитија, Ја претчувствуваш ли необложноста Една нова материја во облик на македониум Дека ќе го обликува светот од пепел Или ќе ни ги исцели раните?
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Едно е кога Ван Гог, Гоген, Хемингвеј или Модилјани мотивот го бараат во долгите патувања во далечните, незнајни и егзотични земји и мориња а сосема друго е кога инспиративната материја се бара во психеделичкиот фактор.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Таа првична слика, според мене, тој прв допир со видливото е насцендентна состојба која бесконечно еманира импулсна емотивна материја во просторот на творечката свест.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Трепери материјата на таа игра во која се губи кутриот летач но не се поредава во својот тетерав устрем.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
- Јазик, слобода, дух, непобитно е, дека феноменот на јазикот не може да се заобиколи, дека тој претставува апсолутна материја на поезијата, дека е стожер околу кој кружат и музичкото и ликовното и мисловното и духовното и самото време, најпосле.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
„Треска“ наскоро ќе почне да произведува мебел од полиуретан, еден вид специјална материја која се добива по хемиски пат, а која, со специјални машини, се лее во тврда и мека маса.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Од некои добиваше одговор, од некои не; некои му се восхитуваа и го тераа да продолжи, а некои не го сваќаа, не го разбираа и му велеа дека има само бујна фантазија, особено по прашањето да создаде жива материја по вештачки пат.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Утврди дека (покрај многуте својства што ги има поленот: изобилство од витамини, хормони, протеини, азоти, јаглени хидрати, белковини, маслени и минерални материи со околу триесет елементи) - тој има моќ да штити и од отрови.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Но бидејќи тешко му одеше, излезот го бараше во вулканите: со нивна помош сакаше да го реши потфатот, зашто вулканите се тие што ја создале живата материја на земјата; тие ги имаат сите потребни неоргански состојци за тоа: амонијак, метан, водород, цијановодород, јаглендиоксид и други, од чии соединенија, под дејство на висока температура и со присуство на водена пареа, се создаваат органски молекули, се постигнува синтеза на аминокиселини, нуклеински киселини, белковини и други потребни молекули за создавање на жива материја.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Душата на животните е тесно поврзана со нивната физичка природа; таа е сврзана со материјата и не може самостојно да постои и делува; постои само додека постои животното, зашто тоа не е духовно битие како човекот; таа не може да господари со своето тело како душата на човекот; тие не се разумни суштества и не можат да мислат; тоа својство му е дадено само на човекот; тие имаат само сетилни нагони и инстинкти; а човекот, како мисловна природа, е свесен за себе си, мисли за вечноста, за бога, за својот живот, за своите постапки, и на тој начин го обновува своето постоење; има психички живот, а животните си остануваат онакви какви што се создадени - неразумни битија; движењата им се условени од надворешни и внатрешни влијанија и нагони кои произлегуваат од физичката потреба да се одржат себе си и своето потомство; немајќи разум, немаат ни апстрактни појмови: за добро, за лошо, за вистина, за убавина.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Направи пак пауза отец Иларион, отпивна од чашата, ги избриша неколкуте капки вино на брадата што блескаа како скапоцени каменчиња на светлината и пак продолжи: - Свети Софроние Ерусалимски вели дека господ при создавањето на светот ги поделил битијата на времени, минливи - тоа се неразумните, а разумните ги обдарил никогаш да не умираат и да не се распаѓаат како материите што имаат времен карактер и што се појава, а не суштина.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Материјата што на прв поглед уверува дека од неа е исцрпена топлината до конечност.
„Балканска книга на умрените“
од Мето Јовановски
(1992)
Сакаше тој час да ја истури пред татковите книги сета насобрана зборовна материја, сѐ што му се напластило во душата, откако се видоа последен пат.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Козите собираа, брстеа сѐ што ќе најдеа на патот: лисје, вејки, гранчиња, тревки, сѐ што беше и најмалку исполнето со хранливи материи.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Ние бевме и дел од оваа бела материја, која во пресудното време на нашето раѓање и растење се влеваше во нас низ невидливиот поток на млекото.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
