обрач (м.)
Нема ли бел ден, нема ли ден да е над деновите, ден да е на аргатите - ден - с’лнце вишен високо ден - море ширен широко, с’лнце да запре, да стои и времето зачудено: срцето пука обрачи и плиска знаме алово, срцето што се отвора и шири ширно широко - целиот свет да загрне!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Раскопани, буѓосани со обрачи 'ргосани, по темни изби мемливи ријат ги црвци смрдливи.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Тргна од чибукот и пушти неколку обрачи чад: — Што да кажам, бре синко?
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Прочуениот човек од гума Август Рицман ќе излета од грло на голем топ и ќе пробие три пламени обрачи. Сјајна, незаборавена точка.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Обрачот се приближи и до црквата каде што ги затече сите млади луѓе, жени и деца и добро му дојдоа сите на куп да не ги собираат од куќа на куќа.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Сите кадани се истрчаа кон кадијата и направија обрач околу него, притискајќи се една до друга која поблиску да застане до него.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Ладнокрвно му рече: - Однесете го здравото топче кај леарите и стегнете го со обрачи...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Иване, сеќавам цел еден железен обрач дека се стега околу мене!
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Се подигнуваше горчливо незадоволство и како со обрачи му се стегаа градите и главата.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Касарнската дисциплина беше попуштила, исто онака како што попуштаат обрачите на бочва од туршија, кога ќе стои на сонце.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Борците се проредија... паднаа пет-шест души, но обрачот не можеше да се пробие.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Седеше така долго време, глув дури и на завивањето на волците околу колибата, а потоа наеднаш, како да изби, како да се скина некој обрач што го стегаше, се плесна на одарот и заплака на сет глас, со порој незадржливи солзи во очите...
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
— Брак, бре будали, бре, брак! Што загтањате како биволи на угорништето, — им викаше Пере на аскерите, фрлајќи бомби и куражејќи ги своите четници да издржат додека фати мракот за да се извлечкаат од обрачот.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Бимбашијата јавно ја насочи војската кон селцето и Толе го виде обрачот од трите страни, бидејќи веќе убаво се раздени, та дури и сонцето огреа.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Но токму кога требаше да се врзе синџирот на преслопта; згрмеа пушките од Ивановиќ и Цилета од „Касматоа Тумба“, која по неговото предвидување остана надвор од обрачот.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Војниците ги симнаа кантите со бензин од камионите и јурнаа по куќите да ги штркаат: пламенот вивна и луѓето почнаа да лелекаат, да се раздвижуваат, да напинаат да го скинат обрачот, но војниците со бајонетите и кундаците ги натискаа еден во друг.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Посакав да ја оставам неа заклучена зад резето на зборот да чека како жена што чека од печалба и војна од глуви талкања верна на обрачот на љубовта моја и на својата надежда.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
- И да се прават бочви и качиња, велам јас, да се киснат и да им се стегаат обрачите...
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Си идам јас оздола, вели, на еден жванец му ги стегав колцата, му клавав каврани, му ги опточував со шини, со обрачи и со тасои, вели, и гледам нешто ми се црнее на патот. Црно и бело заедно, вели.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Бедрата му биле крвави од сабји и штикови додека го минувал обрачот на турската војска, и од него како семе на идни диви и неуништливи лозници, паѓале капки - виното, доколку ќе го напоело, можело да му ја обнови коњската крв.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
