пета (ж.)
Во саботата се плете невестата со гајтани, се реди со разни решмиња, монистра, ѕрнѕурки одзади по грбот, од тилот до пети, отспреди — од ушите до прстите.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Планот нѐ восхити и нѐ возбуди до петите. Митре, Ѓеле и Калчо заминаа, а ние зафативме да собираме камење низ трапот.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Кога го напуштивме селото, месечината предавнички нѐ следеше по петите.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Летнавме по патот оставајќи облачиња прав зад петите.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
- Од пети до уши само инает! - немоќно ги рашири рацете дедо Димо.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
— Дојду пак со побратимот, да си го видиме касметот — одговори Толе и ја погледа од глава до пети. — Ти шо правиш, како a помина зимата?
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
9. НА ДРВЈЕТО ЛИСЈАТА ИМ СЕ ДУША - на луѓето дреата никогаш душа им не е, и в злато да се наконтат од пети до гуша в пазви не ќе им долета птичка која пее...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Толе ги изгледа од пети до глава извалканите орачи, им ги виде испуканите усти од солта, пиперта и ветерот, им ги виде босите искрвавени нозе, голите изгорени раменици под искинатите кошули, козинавите црни градници и белите глави, полни со земја и му стана чудно од каде во тие робови насмевка?
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
И кревале молитви: прва чаша - за чесно евангелие; втора чаша - за чесна крста; трета чаша - за чесна петраила; четврта чаша - за света потира; петта чаша - за: пејпетле, за ојлуле, за здравица, за здрамица, за божји трон и - за длабок сон...
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Испарив, збришав, исчезнав, се изгубив, одмаглив, на петите им дадов ветер!
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
А сега? Сега имам четиринаесет години, и нема човек, ако не ме видел извесно време, да не рече зачудено: „Леле, Бреза, колкава си пораснала, голема девојка си станала”, и да не ме одмери од глава до пети, загледувајќи се во мене како да сум осмо светско чудо.
„Игбал, мојата тајна“
од Јагода Михајловска Георгиева
(2000)
Кога стигнавме горе, Мане нашол некои чевли па ги облеков, а на петите имаа некои потковици како на магаре, па само што ќе стапнев потковиците ќе го кренеа снегот под нозете и јас пак останував боса.
„Три жени во три слики“
од Ленче Милошевска
(2000)
Сети се кој ти ги знаеше шарките на петите, лузните на табаните и глуждовите твои, возбудените удари на срцето твое?
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кога едната е на прсти, другата е на пети.
„Три напред три назад“
од Јовица Ивановски
(2004)
Дури најдов за потребно два-три пати да потчукнам со железцата на петите по калдрмата на Стара чаршија.
„Летот на Загорка Пеперутката“
од Србо Ивановски
(2005)
Кога и во областа на размножувањето ќе се воведат Гледиштата на книжовните катедри Епруветата ќе го замени машкиот орган А среќните луѓе, кутрите Неандерталци, најпосле ќе се Ослободат од својата Ахилова пета - тестисите.
„Посегање по чудесното“
од Србо Ивановски
(2008)
Да, тој ме удираше смислено во мојата Ахилова пета, во моите чевли, и јас можев само виновно да се усмевнувам, како да велам - оставете го, а самиот навистина почнував да чувствувам дека чевлите ми тежат.
„Послание“
од Блаже Конески
(2008)
Потоа поминаа лекари. Нѐ прегледаа од глава до пети. Болните ги одделија.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Од глава до пети вторпат ги видовме во Бурели.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Имам сестра малечка име ѝ е Јана, од глава до пети без ни една мана.
„Поетски блесок“
од Олга Наумовска
(2013)