плаче (несв.)
и што бех на христиани добро учинила, и кој зло ми чинеше ја не му се љутех и трпех сѐ што ми чинеха лошо, и некои што беха у жалби и неволи — и јас плачех и жалех со них барабар, или некого от греховни работи отвратих, или си задржих јазик от клетви и л’жи и от праздни зборови, — сите мои добри работи видох ги како днеска учинени и се зарадувах.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Албанците, гологлави, пристапија со почит, со раце скрстени. Тој час најстариот се доближи и вземи удри очи па прошепна со искрен глас: И везден ти да плачеш, имаш зошто.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Штом примолкна плачот, Албанецот, пак меѓу своите, продолжи повтор за него — „Не тажи го, жено, ти сина си Кузман, бидејќи господ во рајот го пратил; неизмерни сласти му нуди; и само плачејќи душата ти му ја матиш, бидејќи тој падна со своите, бранејќи ја со нив херојски земјата мачна, а не како злосторник кого Темида го гони, фрла во јамата мрачна, и не како здушен од наказ, ил' прогниет, гладен, не како удавен в браној, и не како жена што потајна болест ја јаде, — туку од јуначки рани . . .
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Плачејќи, во бранови луѓе го гледаат ова. .
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Само ми остана, младо, крвава кошуља, над која ја тажам, плачам, врели с'лзи лијам.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
– „Немој, мори мајко, не плачи за Силјана, ѝ велел Велко, оти за Велигден ќе си дојде аџија.“
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Ете некни ѓерданчето на Босилка ѝ загина; не е човечка глава да, човек умира и никому ништо, а ќерко, а не ти оти едно клопче ти загинало и да плачеш.“
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Кога го побара ѓерданчето, го немало; барала, барала и не го нашла, плакала и колнала едно чудо.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Од детинството сѐ што им е мило ним и нам ни е мило; на сѐ што се радуваат тие и ние се радуваме; тие плачат и ние плачеме; тие се смеат и ние се смееме.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
ТЕМЈАНА: Маноиле! (Паѓа на канабето и плаче.) Во тој момент на вратата се појавува Димо, баба Ленка и Вета.
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Ми плачат децата. Лозјето е за нив радост: грозје, грозјебрање, благо вино...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
ЦОНКА: А и ни умреа неколку деца што ни ги крсти тој... (Плаче усилено да побуди сочувство.)
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Со песната и се пее, и се плаче! (Почнува да пее, сите го придружуваат.) Болен лежи, млад Стојан, болен лежи, ќе умре, над глава му младата невеста с’машко дете на раце, солзи рони, солзите ѝ капат на Стојаново лице...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
МАРА: Земи ја ризата, стави му ја и речи му со здравје да си оди. (Ката ја зема ризата и му ја става околу вратот и ја спушта главата на неговото рамо, плаче).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
КАТА: Ами утре, мори, ќе одиме; да е за повеќе време јас би те пуштила. Оди сега! (Ана излегува плачејќи).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Пилците пеат - ти плачеш, сонцето грее - ти темнеш.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Вистина, кога бев малечка, пет пари шеќерчиња можеа да ме насмеат кога бев лута или плачев како некој да ме коле, а денеска не!
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
ПАРЕ: Така де, преубаво девојче за тоа да плачеш!
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Русе седи на мостето, На мостето искршено, Банџе се вози во чунчето, Во чунчето на предница: (арија) Сам си весла, сам си прави, Песна пеи, лудо, сѐ за тебе, Песна пеи, лудо, сѐ за тебе Како да те, мори, граби! (арија) Бог да бие, Русе, твоја мајка, Твоја мајка, Русе, Ангелина, Што не те дава, Русе, кај што сакаш, Тук’ те дава, Русе, кај што нејќеш... (Додека Антица, потресена од песната, силно плаче, кумот расположен гордо го отресува ќесето и фрла бакшиш во дајрето).
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Тој плачеше и го гледаше пламенот. Прилегаше на предив маѓесник.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
