разбудување (ср.)
Но ако при националното разбудување на Македонците имавме друг вид на политичката карта на Балканскиот Полуостров, тогаш Македонците ќе работеа сосема поинаку.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Одот на тоа национално разбудување, како и резултатите до кои доведе тоа, се претставуваат приближно во овој вид: Србите и Бугарите фатија да си ги оспоруваат еден на друг правата врз Македонија: и едните и другите велат оти цела Македонија била нивна.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
90. За да се увериме во тоа дали моиве заклучоци за резултатите од востанието се правилни или пак приговорите на моите противници се правилни, ќе треба да се разгледаат тие настани од најновата историја на Македонија во кои најсилно се пројави националното самосознание, а имено, ќе треба да се разгледа: преродбата на Македонците, настаните што послужија како причина да се разбуди народниот дух на Македонците, какви размери и каков правец зеде тоа разбудување?
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Сеќавањето копаше по своето дно а сепак тоа беше прва престава со разбудувањето, тој настан виден во едно далечно детство, во овој ист град, сонлив и удавен во здодевност и замор.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Се мешколи така Левтерија, се мешколи и земјата под неа. Како човек на разбудување.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Алхемијата извлекувала од пената на ракијата разбудување на машки соништа.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во оној час кога таа се доближи навистина без видливи движења и само малку се надви над моите очи, во оној час кога во возбудата и во душникот почувствував скокоткање на мравји разбудувања, невидлива чучурлига го прогласи денот за почеток на пролетта: ливадите ги покриваат белокруни колениши, се разбудува меѓу шаренолисни крвариги желурок и со пренежен писок бара во капинова грмушка оклопена невеста, и се дуе во стоплена бара жерав пред бели птици со смирени крилја, почнува, мислев, зашто сега и водите и небото се сини и дарежливи со светлост, а на прагот на собата падна парче сонце и се разлеа стопено од своја топлина.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Очигледно дека моите размислувања се плод на самата ситуација и атмосфера во која сум западнал, ама и на разбудување на нешто ново во мојата природа, оти и покрај тоа што сум си поставил задача да ги набљудувам луѓето и животот, сум почувствувал дека и љубовта воопшто играла важна улога во животот.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
Една ноќ само, токму пред разбудување, се виде себеси остарен, побелен и свиткан, како цупка пред Чифте-амамот, чекајќи некого да излезе оттаму.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Секое разбудување е присилно враќање во стварноста.
„Светилничар“
од Ристо Лазаров
(2013)
Па на левиот тас да ги нареди пладневните тежини и оној часовник што чука 12 пати за конечно разбудување како од Ог Мандино, зашто залудно ми се очите отворени кога мижам со години да не видам.
„И ѓаволот чита пРада“
од Рада Петрушева
(2013)