самовила (ж.)
И кога сите минеа покрај врбата стушена - делии се запираа незнаен брат си викаа: „Ја стани, море јабанец на оро со самовили!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Делии глави веднеа, немеа самовилите - тешко на тија, горко им така што гинат на војна!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
И од ним - самовилите една по една идеа - од гроб до гроб го дигаа јунак до јунак - на оро.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Господ знае каде ќе го одвеат самовилите.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И кога влезе во земникот, дамла ќе го удреше: која ли е оваа самовила од гора зелена?! Гледа Илко и на очите не им верува.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
По старата несреќа, на овој Петковден дојде од Чаништа на гости стариот Богдан Сирмев од Старавина со својата внука Анѓа, која веќе ги беше наполнила осумнаесетте години и се разубавила како горска самовила.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Така наредени ги наведоа главите во знак на понизност а кадијата излезе пред Ајша, која се тргна од вратата и достоинствено испушти: – Што прават моите самовили?
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Овде останале само езерските самовили, запрегнале бели ракави и почнале да градат голем, светол дворец сред недостижните езерски длабочини...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
И само што бил готов дворецот, долетале и самовилите од Беласица со своите бисерни ковчежиња полни со мртви очи...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
А кога се спуштила ноќта, самовилите од сите македонски планини, полетнале на бојното поле, на Беласица, да ги соберат мртвите очи...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Само да посакаш да видиш самовила, коњче или еленче - и ќе видиш.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
А на бреговите на оваа река големиот германски поет Хајнрих Хајне ја испеал многу познатата песна „Лорелај“, инапириран од народната легенда за една самовила, која со својата убавина ги омаѓосувала сите што ја гледале.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Па од страв од самовилите, освен нив овчарите, уште само некоја куражна баба, ако ѝ беше таква нуждата, крајна, и ако можеше да јамчи за својата безгрешност, смееше да отиде таму.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Од страв од самовилите, да не, кога ќе ги види, се поштукне од умот.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
И двете беа русокоси, високи и стројни како самовили а умреа во најрадосно време за една мома и за нејзините, кога беа свршенички.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Гребе, сече, рие Кртот Во душата свиен, скриен, И со виеж силен, Глода, боде, рие Кртот Во крвта, во стрвта, во жилите, Се будат, заигруваат самовилите, Чиниш полноќ да е, месечина Полна, болна и пеколна, Која ги возбудува и излудува Ноќвите со зборовите, стиховите.
„Сонети“
од Михаил Ренџов
(1987)
„Се качив на врвот од планината, го сочекав самракот, потоа срамежливата, добра светлина на првата ѕвезда, па втората, третата, другите ѕвезди на темната дланка на небото ги палеа своите оганчиња, и јас знаев дека сите самовили, сите џуџиња, сите духови на претците се таму, на нив, на блиските ѕвезди, дури и фараоните, и светците, ја разбираат мојата желба, ми ја подаваат раката“.
„Пловидба кон југ“
од Александар Прокопиев
(1987)
- На крстопатот, на излезот од шумата, ќе го дочека куциот самовил, истиот оној волчји цар чие завивање го одбележи неговото раѓање.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Ги опкружуваат Мајсторите со некоја рудиментарна чудесност, како болникави самовили! ***
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Речиси, само да посакаш да видиш самовила или коњче или еленче, - и ќе видиш.
„Прва љубов“
од Јован Стрезовски
(1992)