современ (прид.)
Промените во јазикот на еден народ во времето ја составуваат историјата на јазикот на тој народ, а промените негови во пространството ги составуваат неговите современи варијации или дијалекти, поддијалекти, говори, подговори итн.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Секој народен јазик си има своја историја и свои современи варијации или дијалекти, поддијалекти итн.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
136. Уште во својата прва научна работа „За значењето на моравското или ресавското наречје за современата и историската етнографија на Балканскиот Полуостров” (1897) Мисирков го сврте погледот кон моравскиот дијалект на српскиот јазик и воопшто кон етнографијата на Шоплукот како меѓник помеѓу трите етноса – српскиот, бугарскиот и македонскиот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Овие придобивки, а особено дијалектичкиот метод, ги усвои дијалектичкиот материјализам како единствен современ научен светоглед.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Ова е особено важно за современите неохегелијанци, што го воскреснуваат Хегел, придавајќи ги кои атрибутот на неговиот „самоспознат дух“ непогрешливите диктати ни своите „водачи“.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Бидејќи клупите беа зафатени, требаше Крсте да седне во една со Нешка, но даскалот не беше уште „современ“ да кладе машко и женско во една клупа и тоа јабанџии, ами го скорна брата ѝ на Нешка, Стојана, го кладе таму Крстета, а Стојана го намести во првата до Нешка.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сочното прикажување на дедото проткаено е со современи изрази и ме расонува.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
- Претставниците на современата медицина одамна во своите храмови не сретнале девојки. Девојка - тоа е само лирски поим. Ништо повеќе.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Сметате ли дека е тоа патот на современиот интелектуалец?
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Николески е автор на стихозбирката „Македонче“, објавена 1946 година со која беа поставени темелите на современата македонска литература за најмладите.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Од друга страна, настојувањето на „Стремеж“, секој автор чија книга ја објавува да ја придружи со негова размисла за неговиот сопствен опит, може да претставува, исто така, едно своевидно проширување на теоретскиот дијапазон, што ќе го зголеми нашето книжевно искуство, што ќе формулира од денешен аспект некои пунктови на нашите естетски стојалишта, и, што е од особено значење, - ќе ги открие, невидливите јадра од кои зрачи посебноста на приодот кон поезијата на современиот македонски автор.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
И доколку времето не е само категорија на траење и менливост туку и оска на правдата – вистина е дека современата македонска поезија, најсуптилно меѓу сите творечки дисциплини, откри една значајна и филозофска и психолошка посебност на македонскиот народ: неговото чувство за временска дистанца; чувстото да ја различи минливоста од трајното.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Во митологијата, во идеите, во симболите, современата поезија откри нови соништа, во соништата нови реални светови.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Веќе израсната во современ град, со широки улици и со нови станбени блокови, Пловдив, во овие јунски дни, изгледа подмладен во зеленилото на своите паркови и разновидни градини.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Келнскиот саем на мебел е еден вид смотра на современата светска мода на мебелот и арбитер на врвните модни и функционални креации.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Иако светската изложба е замислена како место на кое на секој чекор и во секој експонат треба да се согледа современата човечка култура, цивилизација, наука и технка, многу од приредувачите намерно не се придружувале кон овој принцип, настојувајќи што повеќе да внесат и од она што може да се види и доживее на секој обичен панаѓур.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Современата уметност бара пресврти, експериментатори и бунтовници.
„Младиот мајстор на играта“
од Александар Прокопиев
(1983)
Младите пак не сметаат за застарени, нѐ критикуваат дека сме старомодни, лошо се облекуваме, не се разбираме од современа музика, штедиме без потреба, им ги сечеме желбите на нашите деца, со еден збор - не знаеме да живееме.
„Добри мои, добар ден“
од Глигор Поповски
(1983)
Современиот играч, заробеник на жестокото темпо, го плаќа данокот на својата алчност и неблагодарност.
„Пловидба кон југ“
од Александар Прокопиев
(1987)
Од утре ќе ја забравам вратата, ќе ги спуштам ролетните, ќе ги исклучам телевизорот, фрижидерот, машината за перење, ќе ги изгорам фотографиите, писмата и сите останати продукти на хуманизираната носталгија, ќе се соблечам и... ...во мракот, во молкот, ги начулам ушите, пуштам да ми се провлече 'ржењето низ грлото, нечујно газам по тепихот од трева, бршлен, од мравки и изгниени коски на жртвите, ги насетувам, од другата страна на решетките, преплашените контури на полуќелавите, бледи чиновници, го одбирам најмалиот, најизгубениот, веќе му го распознавам лицето што со мазохистички грч се ѕвери во мене, со побелените прсти го стиска работ од канцелариската маса, врз која лежи расфрлена хартија, избраздена со црвен фломастер, немарно се испружувам, токму до неговата нога, загризувам силно, под платното на пантолоните, под епидермот, но не дозволувајќи му на сечивото на забот да оди подлабоку, заплачува додека со јазикот нежно минувам по ранетото место, сѐ уште воздивнувајќи од болка го зграпчува црвениот фломастер, нервозно зачкрипува по хартијата... волшебниот лет на шарената топка или повеќезначност на современиот театар ...
„Или“
од Александар Прокопиев
(1987)
