султан (м.)
Ни град полињата житородни ги беше фатил, ни рој од скакулци се вдал, ни султанот арачлии час предвреме им пратил да збира арач лут без жал.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Скриениот може и султанот да му го бара, заплашувајќи со колеж. па макар по цена на крвта - не ќе му го дарат онега помош што молел...
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
66. Берат – писмо (повелба) од турскиот султан за поставување (во овој случај) владика. 66a.66а Назначувањето на Фирмилијана (умрел во 1903 год.) за митрополит во Скопје беше всушност првата позначајна победа на српската пропаганда во Македонија, извојувана не без поддршката на руската дипломатија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Тогаш беше изработен всушност таканаречениот „Закон за европските вилаети”, кој, меѓутоа, беше одбиен од султанот, па тоа одбивање после беше прифатено и од самите големи држави.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
118. Според Правилата на Дружината „Вардар” од 15.3.1894 год., целта на Дружината била: а) да работи врз испитувањето и запознавањето на својата татковина во земјописен, народностен и историски поглед; б) членовите на Дружината заемно да се помагаат, како во воспитен и морален, исто така и во материјален поглед; в) да работи врз сестраната подготовка на своите членови за да можат што подобро да му послужат на својот народ во државата на Неговото Величество Султанот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
На прво место тука е седиштето на царската управна власт — мудурлакот, на чие чело веќе дваесет и повеќе години седи стариот мудур Арсланбеј со десетина заптага и младото ќатипче и го претставува султанот пред рајата, ги гледа сите давии во името негово од сите деветнаесет мариовски села, тука е седиштето на мифеташот со пет шест души колџии што ги чуваат сите мариовски шуми; тука е седиштето на авџитабурот од двесте души аскер кој ги брка комитите и им помага на мудурот и мифетишот во тешките и одговорни државни работи; тука е седиштето на третокласното егзархиско училиште со архиерејскиот намесник на чело и четворица учители, во кое училиште учат децата на сите оние мариовци што сакаат да им прогледаат сшкдаи им и да станат попови или даскали; тука е изворот на попови од четирите поповски фамилии, и, најпосле, тука се: Влашкиот ан, анчето на Младена Чкулот, Петка Спасоев, Трајка Балето и Цулевото анче, во кои се враќаат и преноќуваат сите оние мариовци од другите села коишто за еден ден не можат да свршат работа во уќуматот доколку немаат блиски роднини и пријатели во селото.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Тие не даваат арач на царот, не и слушаат заптиите, чаушот, мудурот, та ни кајмакамот, валијата, па ни самиот султан!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Луман и арамија по малку навистина е, ама и на власта свое ѝ е, на султанот.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
И султанот во срма би ја облекол и со мед би ја поел. А во грлото злато ѝ ѕуни.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И намисли тоа да го стори со стотина, или барем со петшеесет мали деца христијанчиња, кои ќе стапат во служба кај султанот како јаничари.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
НА СЕФЕДИНА му беше вторпат да доаѓа кај султанот, та не му беше тешко да го најде неговиот палат.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Така се договорија: попот да зборува за сите, а тие да потврдуваат или да откажуваат кога ќе ги праша нешто султанот.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
- Вие го мразите султанот, а ние го почитуваме.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Сакаш ли да појдеме и ние во бавчите на султанот?
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Гоце веќе го нема жив, нема ни бегови, ни аги, ниту пак го има султанот. Погледај, драго дете, долу во полето?
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
- Има време... Султанот си ја знае работата.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
- Драги ученици! - започна да објасува директорот. - Денеска е родениот ден на султанот.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Сета негова душа трепереше од возбуда и напрежение што побргу да се турне Арсланбеј да се напади аскерот од Витолишта за да отрча кон Прилеп, Битола, Лерин, Воден, Солун, па да му отиде и на султанот во Стамбол да го турне од столот, за да не му мириса веќе никогаш на турчовина.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
— На кого?... На тој што го имаше и досега, — на султанот, — потфрли и не сакајќи Сарафов, кој веќе беше решен да се прибере во своето гнездо во Софија, каде што го чекаше пријатен пречек на неговите работодатели и награди за успешно свршената работа.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Доведе уште гавази, ја извести и власта во Кавадарци, та оваа испрати цел одред војска да ги брани муштериите на султанот.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
