филозофија (ж.)
И како што се размешаа јазиците и наравите и обичаите, наредбите и законите и искуствата*: на Египќаните - геометријата, на Персијанците, Халедеите и Асирците - астрономијата, гатањето врачањето, маѓепсувањето и секаква човечка вештина; на Евреите пак, светите книги, а во нив е пишано дека Бог го создаде небото и земјата и сѐ на неа и сѐ по ред како што пишува; а на Грците - граматиката, реториката и филозофијата.
„За буквите“
од Црноризец Храбар
(1754)
Хегеловата филозофија е круна по развитокот на онаа преродба на немскиот филозофски идеализам, којшто почна со Кант, па преку Фихте и Шелинг заврши во монументалната филозофска зграда на Хегел.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Хегел никојпат не тврдел дека човечкиот субјективен „светски разум“ го создава движењето на категориите на „објективизираниот апсолутен дух“ во природата или општеството (неговата дијалектичка филозофија го признаваше приматот на надворешниот, „објективизираниот светски разум“ над самоспознатиот, „субјективниот разум“ кај човека), туку верувал дека во неговата филозофија „апсолутниот дух“ се „самоспознал“.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Значењето на Хегеловата филозофија.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
- Смешно, рече некој што беше одделен од мене со леко подвижен превез на тутунски чад. - Таа енигматизирана филозофија е обична глупост.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Многузначноста, поливалентната згуснатост на смислата на времето да ги сече сите можни духовни оски и рамнини, е предмет на поезијата и влегува во нејзината филозофија како нејзина централна составка.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Веднаш потоа и Богомил Ѓузел со крајно изострено чуло, упатеност во проблемот и знаење, ни посочи цела гама проблеми сврзани со семантиката, развојот и филозофијата на говорот.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Ти – згоден патрициј, образован во Гимназионот, чиј конзул на филозофија беше Псел лично, јас – горда ќерка на дивиот нормански барон, која, од темниот смрдлив замок, во кој спиеше на подот, покриена со правливи кожи од мечки, пристига во светла палата, со ѕидни мозаици, егзотична трпеза и раскошна бања.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Филозофијата на јаничарите и јаничаризмот е супстратот во делото на Луан Старова Времето на козите.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
А светот пак нема повеќе желба да легне во креветот на филозофијата, но детето сепак се роди со помош на телепатија.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Модерната филозофија го роди ова посмртно дете, на кое што веднаш му беше направена трансфузија на крвта (и покрај ризикот), пред да го однесат на крстилницата на слабата мисла.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
(...) Под закрилата на филозофијата на деколонизацијата, поимот на културата кој беше заштитен знак на империјалистичкиот Запад се сврте против самиот Запад и јасно ги именува општествата на кои овој им го наметнуваше своето старателство.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Ако денес во германско-француската дебата ни е нужно разбистрување, тогаш мораме да се обидеме што е можно помалку да бидеме произволни и да не зборуваме за „типично“ германската или „типично“ француската филозофија.
„МАРГИНА бр. 1“
(1994)
Токму поради оваа необична сличност помеѓу „врвното доживување“, кое се јавува спонтано, ретко или никогаш во животот, и психоделичното доживување, кое може по желба да се повика со помош на дрогите, ова последното е толку привлечно за многу личности наклонети кон поезија, музика, сликарство, филозофија и религија.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Тоа е друг тип на текст кој произведува други правила и се однесува на други правила, што не одговараат ниту на тој премногу традиционален поим на филозофија ниту на оној на само досетливата или фантастична литература.
„МАРГИНА бр. 1“
(1994)
Со бесна вчудоневиденост тој заклучува дека учените луѓе од неговото време престануваат да се интересираат за непроменливите вредности, за целиот свој талент и углед да ги стават во служба на локалниот дух, да го поттикнат она што е ексклузивно, да ја ободрат својата нација да се затвори самата во себе, самата на себеси да си се поклони, и со „својот јазик, уметност, филозофија, цивилизација, со својата ‘култура’, да се постави наспроти сите други“.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
И херменеутичката филозофија и когнитивната наука сметаат дека јазикот е лоциран во усогласеното однесување и интерперсоналните односи, а не внатре во „умот“ на секој поединечен човек (Winograd i Flores, 1987).
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Косачката. Тркало во тркало. Проста машина што ја држите во рацете, што ја туркате напред итајќи шумно, додека чекорите напред со вашата тивка филозофија.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Иако порано го бевте прошириле поимот за текстот, Вашата филозофија сепак ја разбирам како онаа која особено ги рефлектира јазикот и писмото, значи сосема останува во традицијата на linguistic turn.
„МАРГИНА бр. 1“
(1994)
Или пак примерот на Ниче. Напротив, изобилството од знаење го убива она живото во филозофијата.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
