јавач (м.)
Седнавме под кралскиот бронзен јавач, запаливме една цигара и пушејќи сите од неа го гледавме слабо осветлениот плоштад по кој врвеа минувачи и трепетливи сенки и ту луѓето во сенките се заплеткуваа, ту тие во луѓето.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Дните беа во агонија кога се сретнав со шашливиот Кузман на мостот под бронзените јавачи - Александар и Петар Караѓорѓевиќи.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Магарето срика, се стрча по полјанката, почна да скока и да клоца и го фрли јавачот.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Магарето пак трчаше, фрлаше чифте, клоцаше и сакаше како првиот јавач да го фрли, но нашиот „Марко Крале“ цврсто се држеше.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Децата, синови и ќерки на винари, на рудари и часовничари, на готвачи и градинари, на судии и железничари, на милиционери и лекари, на купувачи и продавачи, на дописници и весникари, на возачи и џокеи- јавачи, децата што сакаат ќе сторат.
„Најголемиот континент“
од Славко Јаневски
(1969)
А се знаеше: скоро секогаш околу пет часот попладне, по патчето што низ угорницата обрасната со маслини, се стрчуваше преубавиот бел коњ со својот мал, црномурест јавач.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Кога јавачот и неговиот коњ ќе се оддалечеа до самиот крај на големата песочна плажа, до оние карпи што од источната страна го ограничуваат малиот залив, детето го свртуваше својот белчо и на ист начин галопираше кон главната плажа.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Кој на таков пргав јавач џуап ќе му дава кога узди ќе притегне на седлото седнат?!...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Седеа на иста клупа, меѓу нив е главурдакот јавач и бардакот со вино и двете чаши. Попот имаше нешто позасилена брада и творечко неспокојство во очите.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Во илјада осумстотини триесет и петтата, во доба кога јавачите на апокалипсата биле вечни и достојни на обврските и кога толпа тврдоглави Кукулинци терале спрегнати двоколки преку планини и беспатици да донесат од крај свет камења за ред воденици, Јаков Иконописецот го запалил богољубивиот Круме Арсов но најдивите од дружината го зграпчиле пироманот и го обесиле.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Стипцосаната земја, над која пловат зачаденост и црни испарувања на тага, ја ора усвитено железо и ја јалови оган, по нејзините врвици и библиски беспатици јаваат на коњски костури апокалиптични рицари - чумата, поморот, алчноста, бесот:коњските узди се густ сплет на змии, здивот на јавачите е сув ветар од кој и коренот на кровот се суши; зад нив останува трага: дрвени крстови, плочи со камени чалми, несобрани трупишта, урнатини.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Дотогаш патилата им ги мелел остробрад Анадолец, половина за нив, половина за прочуениот јавач и веселник Али-бег, од обете половини по неколку фесови брашно за себе.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
(Потоа дружината, домаќинот и возбудените луѓе се договориле, едни со оган да ги потераат коњите на Турците в пропаст за да не се вратат во кулите, бездруго кратовски, нивните јавачи да ги закопаат длабоко, ни дивина ни пци да не можат да ги откопаат, а оружјето да се сокрие така што за него ќе можат да знаат само двајца - челникот Онисифор Проказник и молчаливиот Чучук-Андреј.)
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Онисифор Проказник нешто објаснувал. Јавачот се наведнал малку од коњот, бездруго за да не пропушти ниеден збор.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Наспроти скржавиот Куман, чии јавачки гени се задржаа само во грабежлукот, приземен во ковчегот преполн златници, со три катници заклучен, со три синџири закотвен под железната постела, Ѓорѓи постојано имаше отворени прозорци, преполна трпеза и насмеана рака.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Минувајќи, црната сила на неговото рамо го смачка преостанатиот коњ и јавачот стотина стапки наспроти одронот, пиштејќи и пиштејќи, со змејски рев, со огнот насекаде, околу, под него, розов, портокалов сончев оган со големи меки перјаници од заслепувачки чад.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Во едниот случај, патот води кон вода и треба внимателно да се вози; во другиот, планинската патека е безбедна за козорогот, но не и за јавачот. 192 okno.mk
„МАРГИНА бр. 36“
(1997)
Ние имавме еден коњ кој беше само за јавање, а јас не бев добар јавач.
„Три жени во три слики“
од Ленче Милошевска
(2000)
Цветна разиграна река жуборливо потече кон Плоштадот Македонија, предводена од горните јавачи на коњичкиот клуб „Илинден“ - вистинска атракција: овие грациозни животни, тотално истиснати од моторизацијата, елегантно се движеа низ урбаниот простор, низ улицата Македонија, а негуваните тела и гриви светкаа на пладневното сонце.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Се чинеше коњот и неговиот јавач се едно суштество што одвреме-навреме се раздвојува, па секоја од двете засебни единки тргнува по некој свој однапред одреден пат, но веќе во следниот момент двеве разделени единки повторно се слеваа во една нова поцврста целина, која, барем така изгледаше, ништо повеќе не може да ја раздвои.
„Жената на белогардеецот“
од Србо Ивановски
(2001)
