џандар (м.)
ФИДАН: Бре, бре, бре! Сиромав Славче! И тој излегол некој љубовник. Зрел човек од дете женско да брани и џандари да вика!...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Ми кажуваа дека џандарите ги бркале и ги гонеле децата со кикиритки в затвор. (Пристига група млади печалбари пеејќи): Гледај ме, гледај, либе ле Цвето!
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Се собра свет, џандари. Леле! На Славчета не му се оди в кварт, со земјата се залепи! Такси зедоа, насила да го одведат... (Смеење).
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Ја запомни само карактеристичната обесеносг на рацете, кога тие се врзани, но лисиците се покриени под ракавите; го запомни само тоа сопнато чекорење со увиснати раце, кај тој младич, што продолжуваше и меѓу двајцата џандари да си биде ластерест и извишен.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Беа само двајца џандари. Под нивните чекори подот во ходникот речиси потонуваше од чкртање, а тие веќе влегуваа во вратата на младиот Брат. Го одведоа, уште веднаш.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Да ги гледаш белите коленици на перачките, џандарите на прошетка што застануваат покрај нив, да ги гледаш војските – кој без капа кој без колан кога се враќаат дома од насока на гробиштата, од насока на оние безброј бигорни крстови врз кои колваат некои црни птици...
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Заминуваме, а оддалеку, слушам, Дуковица колне: Огнот да ги изгори, улерата да ги лавне, петлите пејат, јас им зборувам на џандарите, а сакам сѐ да крака, да мука и да мјаука, гледам да не се чуе Дуковица. 224
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И ете го пак Џем, ама сега со џандари, со суварии да прават бозгун низ селото..
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Џандарите ги кренале пушките и Давиде Недолетниот, навистина, се кренал кон небото, летнал. Се изгубил в облаци.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Секогаш кога ќе сретнеше некого да работи, му викаше: - Мее, се козиш, се козиш, будало? А за кого? За џандарите?
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Набргу потоа, по гласот дека џандарите му го истерале окото, и тој пристигна во Потковицата (Тогаш, во 1939-та, во приквечерието на втората Голема војна, заедно со тодета во Потковицата се вратија и многумина други нашинци кои беа отидени таму некаде, низ светот) па луѓето можеа да се уверат дека вистина било тоа што се зборуваше за него.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
А еднаш, кога имало некоја побуна од работниците во Белград, сите нив, и кого затекнале и кого не затекнале во шнајдерницата на Коста, ги затвориле џандарите.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Молчи, ѝ велам, уште е ,џандар збира"83.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Тоа исчекување како да внесе промени во нив, како да започнаа да стануваат подруги; не се расправаа, не се караа како порано за секакви и секојдневни работи: кој кому му пресекол дрво во забранот, кој во чија ливада пуштил добиток да пасе, кој кому му направил штета во нивата, чија кокошка снесла јајца во туѓа плевна, или претала во вртот, та била заклана, кој кому на славите и свадбите му опцул мајка, го плукнал или удрил; кој во чија жена зрчел и ја задевал; кој кого го поткажал на џандарите дека ја пцуел власта.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Одвреме-навреме ќе се пронесеше вест низ селото (вистинска или лажна) дека го виделе Анко во некоја пештера во планината и џандарите започнуваа со потера.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Се правеа потери: се опколуваа и пребаруваа сите места во селото и околу него, се правеа проверки и во другите села, упаѓаа џандарите ненадејно во куќите, плевните, кошарите, бачилата, пештерите, се пребаруваше секое делче каде што се претпоставуваше дека Анко се крие, но безуспешно.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Сме виделе попови и џандари, и писари и весникари, како него. Сиктер, бре!
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Џез коктели, вечер на сангрија – песни ќе се читаат кога клубот ќе затвори. (Во четири по полноќ овде има работа само за палеонтолози.) Џандарите пијат бесплатно или земаат процент од дилерот.
„Три напред три назад“
од Јовица Ивановски
(2004)
Па што? Некој морал да биде. - Џандар си е џандар. - Еве, прашај го.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Додека Боге и Кате, затечени во ново сознание кое пред да ги расветли ги заслепи, само се погледнуваа и молчеа, Маре се преташе во прашањата сама што си ги поставуваше како стапица: - Значи, си им бил џандар. - Ако сакаш, и така речи го.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
