кош (м.)
МИТРЕ: Еее... уште за тоа! Еден збор еден кош зборови донесе!
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Булињата стасаа. Митра кладе подница да се гори, а Доста го зеде кошот да го наполни слама, но Илко не ѝ го даде — да не си го начичка кистот плева, аљти сам зеде и го наполни.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Невестата Митра го наполнила кошот, ама многу е стегната рака, та само неколку сламки најде во јаслите.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Кошот го наполни слама, кокошките ги затвори. Пак црниот петел го нема.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
А други години по полево црнавица. Со кошеви сме ги носеле в село.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Сеќавајќи се на своето родно место, тој го подигна мостот на Дрина кај Вишеград на она место каде што во 1516 година ја прегази со коњот, натоварен со едната страна во еден кош.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Во два коша натоварени на еден коњ ја премина Баица Дрина на брдото кај Вишеград и не се врати веќе.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
- Многу е рано, чорбаџи Панде... - рече без лутина анџијата и го поотпушти фитилот од секнатото мало ламбиче, ставено на еден голем превртен кош.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Една морница, што го престегна по целиот граден кош му го истера сиот здив.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Ја разгрнаа пепелта. Во кошот уште чадеа неколку недогорени греди.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Така кај нас, в село, во Брегалница ловат полни кошеви риби.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Не припаѓам тука. Ние сме ти како житни зрна ставени во кошот, над каменот што ги меле и нема враќање назад...
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Го запре кошот пред нив и со еден сожалителен и презрив поглед ги измери сите војводи, па громко ги поздрави.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Штом сонцето ќе клонеше кон заод, Трајан кришум низ бавчите и лозјата се провираше до кошарата на другата страна од брегот каде што Царјанка доаѓаше со кошот на рамо за да земе храна за добитокот.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Нови јата риби надоаѓаа и пласкаа во плитката вода крај брегот, прпелкаа како фатени во мрежа: се пикааа во трските, во шеварот, во водните растенија и испуштаа чудни шумови и клобурци над водата; шумеше водата како подземни извори да се креваат; пиштеа галебите и сите езерски птици кружејќи и налетувајќи на рибите; трчаа луѓето, довлечкуваа кошници, сепетки, кошови, вреќи, и ги полнеа со риби; довлечкуваа и магариња, коњи, ги товареа со риби, се грабаа меѓу себе, се караа, се пикаа во езерото, заграбуваа поголеми и попресни риби; ги соблекуваа кошулите, панталоните и со нив фаќаа за да не им се лизгаат рибите од раце; се крвавеа во прстите од нивните перки, од нивните крлушки, удираа по нив со ости, со вили, со виљушки врзани на стап за да ги скротат и да не им бегаат од раце; се мешаше водата со крвта од рибите и од рацете на луѓето.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Сѐ што се случува во селото: добро или лошо, се случува на него: преку него врват и свадби и свадбари, и погреби и музики, и арамии и војски, по него во селото доаѓа една власт а си заминува друга, по него се испраќаат и пречекуваат луѓето за војници, печалбарите по светот; на него седнуваат старци и старици да се топлат на сонцето, на него везилките од селото се собираат да везат и пеат; на него се читаат наредбите на власта, по него се тркалаат бочви за да киснат во езерото; крај него се садат муренкови стебла за сенки; на него говедарот го собира добитокот за пасење; којшто ќе дојде од градот или околните места да купува и продава, на него купува и продава; тесните сокаци: одат кај ќе им текне; се кршат, се извиваат, се провираат меѓу куќите, кружат и пак одново се враќаат и излегуваат на широкиот пат крај езерото; по отпадоците што се фрлаат на нив, се знае која куќа што готви за јадење која што заклала; која бара заскитан добиток или деца, во која се веселат, а во која водат војна; по тие сокачиња, ако си невнимателен, можеш да се чукнеш во столче, во синија, во каца, во кош, во тезгере, да се слизнеш на лушпа од тиква, од лубеница, од лепешка; да цапнеш во бразда што одненадеж ти излегла, да се сретнеш со натоварено добиче со кое не ќе можеш да се разминеш; да ти лавне одненадеж од некоја порта куче, да те запраша некој кој си и кај одиш, да те викне некој што започнал сам во дворот да пие; низ нив и зиме и лете струјка ветер од езерото и шишти како низ тутурка, како низ оџак; галеб кога ќе се најде во нив, креска како да се загубил; боите на куќите: сината: луѓе вљубени во езерото, во мирнотијата, во спокојот; мудри, темелити, неизбрзливи во ништо, сигурни во она што го прават и говорат, верни на она што го преземаат или ќе го наумат; добри, предобри, душицата како на дланка да им се гледа; засакаат ли нешто - се врзуваат за него трајно и за век, како што се врзуваат земјата и историјата; зелената: скитници; непостојани во сѐ: во потфатите, во работата, во мислите, во духот, во зборот; она што го започнале денеска да го кажуваат, ќе го завршат вечер, утре, или никогаш; не држат многу за ред, за збор: зборуваат за работи што не им се доволно јасни, одговараат на прашања пред убаво да размислат, решаваат пред да бидат наполно сигурни; слобода и ширина имаат во сè; жените со рулче на раце или на босици седат на прагот; децата им мочаат кај им е ќеф, седат на прагот или скитаат по сокаци; очите им играат како во масло.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Откако ќе го испразневме полето, кога ќе го суправевме по амбарите, по кошовите, по ќеварите, одевме в орман.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И никој не овчи кола, никој не расточува за да ја натовари со греди, со платици, со плужици, со литри, со страки, со рала, со плетени кошови за Полјаните.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Тешка сум со Родена, ко кош сум, не можам скутината да си ја препашам.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Што да му се каже на оној што лаже, оној лажач лош што ги сипе лагите ко плева од кош!?
„Добри мои, добар ден“
од Глигор Поповски
(1983)
