теме (ср.)
Друг изм'кна јатаган'т, глава располови, тил и теме, и чело му на две половини.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
АНЃЕЛЕ: (ја вади капата и го покажува темето). Еве, тука ми е целата...
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Зад нив седеа двајца, едниот сув и жолт светец од икона, другиот полна месечина со голо испотено теме.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Кузман почна да се пресвиткува, темето скоро му се состави со грбот, шашливите очи набабруваа кон небото.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Се насмевнуваше како човек што пред секој изгрев пие рицинус; ме удираше со белите прсти по темето и шушкаше низ змејските ноздри: - Со лева не се црта. Тоа е богохулство. Затоа луѓето ти личат на дибеци. Со десна, дибеку, со десна.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
А после да чекорам до коленици в трева, до појас во светулки до теме во синевина.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Рицман е силен. Го симнува кловновскиот минијатурен цилиндар од своето голо теме и вади од него многу шишиња.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Ене го, Жан Мартин застанува пред терасата на локалот „Пергола“, го вади својот маслен халпцилиндер и го покрива темето со остра перика на малоумен баварски селски ѕвонар.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Тој гледа во прореденото теме на кловнот и не се чуди; кога е тој наведнат, капакот на зелениковото око не се спушта.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Се занесе, стана играчка од каучук, чие теме е наполнето со олово.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Зад челична мрежа, најверојатно за да ги заштитат од мене, седат во ист ред сведоците: ученичката во црн сатен, онаа танка скоро проѕирна жена што бездруго ќе се откажува од мене колнејќи се дека сме биле во брак, оној што еднаш го сечев под струјомерот (сиот е во превивки и под долги фластери), оној друг што остана да лежи со крваво теме во царството на пауните и тревите, двајца што еднаш ја откопуваа од подот Неговата слика.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Од прозорците нарипаа пет снажни момчиња во мариовска облека – селани-гологлави, со долги перчиња заплетени на темето, во бели кошули и гаќи, со опинци, вооружени секој со по еден пиштол во левата и јатаган во десната рака.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Ќе се зберат старички во црковниот двор, мислеше тогаш, густо ќе се зберат со босилок в раце, со шепот на усни, со црни прекривки на темето.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Забележливо витка. Грациозна. Чекори полека. Достоинствено. Фризурата крената; косата собрана на темето. Разголен врат.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Над сето тоа девојката гледаше со мрштење, не веруваше веќе дека овој со голо теме е поарен од оној нашараниот и накадрен јунак од куклен театар.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Тој смолар имаше густа коса со голо теме како некој да му наместил на глава потемнета петодинарка; го гледаше со исти очи како и браќата што го гледаа сега.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Србин се налакти и си ја зеде главата под левата рака покривајќи го темето со дланката.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Го меркаше нешто највнимателно што можеше од темето до табаните.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Целиот танец списка и се загаа кон Толета за да го одбрани од сигурната смрт, но Аќиф беше побрз од сите и замавна со јатаганот да го удри по теме.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Качакот ја држеше главата провисната, гледаше в земја, сонцето го пржеше по темето, му облетуваа муви и инсекти околу устата што му пенеше и му гореше за вода, напинаше на јажињата со кои беше врзан да ги скине; гледаше во луѓето собрани околу него, гледаше во езерото што ја заплискуваше водата и со јазикот мласкаше, стружеше низ устата која сѐ повеќе му се сушеше; се вртеше и го бараше Делина да дојде веќе, да му го забуца куршумот и да го спаси од овие маки.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
